İnsanlarda görülen Alzheimer ve demans gibi hastalıklar yaşlanan kedi ve köpeklerimizde de karşımıza çıkmaktadır. Halk arasında ‘bunama’ olarak bilinse de tıp dünyası ‘bilişsel işlev bozukluğu’ olarak tanımlamaktadır.
Irka bağlı ömür süreci rakamları değiştirse de genellikle ilk belirtiler 10 yaş sonrası hastalık ise 14-15 yaş sonrası bütün semptomları ile görülmektedir. Yapılan çalışmalar 15 yaş üstü çoğu kedi ve köpekte bilişsel işlev bozukluğu olduğunu ortaya koymaktadır.
Yaşlanmanın etkisi ile beyin hücrelerinin dejenerasyona uğraması sonucu uyuma, öğrenme, dikkat durumlarında ve davranışlarında değişikliklerle bu problemi farkedebiliriz. Bulunduğu ortamı tanımıyormuş gibi davranma, özellikle geceleri boşluğa bağırma, gece saatlerinde sık sık uyanma, istenmeyen yerlere tuvalet yapma, yeme-içmeyi unutma ya da yediğini unutup tekrar tekrar mama isteme, agresif veya çok yakın davranma gibi farklılıklar sevimli dostumuzda sorunlar olduğunun göstergesidir. Tiroid bozuklukları, tansiyon sorunları, diyabet, artrit, böbrek hastalıkları gibi kronik hastalıklarda da benzer semptomlar görülebileceğinden öncelikle fiziksel muayene ve testlerinin yapılması, kedi ve köpeğimizin konforlu yaşam süreci açısından önemlidir.
Fiziksel bir sağlık sorunu olmayan yaşlı kedi ve köpeklerde teşhis edilen bunamanın tedavisi yapılamasa da hastalığın ilerleme hızı yavaşlatılabilir. Bu amaçla özel diyetler, besin takviyeleri ve çevresel zenginleştirme yöntemleri kullanılmaktadır. Diyetler ve takviyelerin içeriğinde bulunan bileşikler ile stres azaltılır, hücreler beslenir ve zararlı radikallere karşı korumaya alınırken gece lambası, hafif bir müzik, oyun topları ile çevresel zenginleştirme yapılabilir. Feromon difüzörleri kullanmak, birkaç noktaya mama ve su bırakmak ve en önemlisi onlara bağırmamak bu süreci yavaşlatmada faydalı olacaktır.
Onun ve sizin yaşam kalitenizin ciddi şekilde etkilendiği vakalarda veteriner hekiminin vereceği ilaçları aksatmamak, uyarılara dikkat etmek de bu süreci beraber ve kolaylıkla geçirmenizde oldukça önemlidir.
İyi ki varlar ve iyi ki yaşlanmalarını görebiliyoruz.
Author: Dr. Müjgan Çevik Aksay
