- Organizmada hastalık oluşturabilen mikroorganizmalardır.
- Protein ya da glikoprotein yapıda bir muhafaza ile sarılmışlardır.
- DNA veya RNA’lardan sadece birine sahiptirler. Hiç bir virusda hem DNA hem de RNA bulunmaz.
- Virus latincede zehir anlamına gelmektedir.
Viruslar sahip oldukları çok küçük ve basit yapıları ile bir hücrenin sahip olduğu pek çok özellikten mahrum organizmalardır. Taşıdıkları genetik bilgiler ve buna bağlı olarak gen sayıları kendilerinin bağımsız replikasyonlarını sağlayacak yeterlilik taşımamaktadır. Bağımsız çoğalmalarını sağlayacak mekanizmalardan ve moleküllerden yoksundurlar. Bu eksikliklerinden dolayı viruslar cansız ortamlarda üreyemezler ve canlı bir ortam bulana dek yaşamsal faaliyetlerini durdururlar. Bu dönemde viruslar metabolik olarak her hangi bir kimyasal faaliyet göstermezler. Virusların bu haline virion denir. Üremeleri için gerekli mekanizma ve molekülleri, infekte ettikleri hücrenin kaynaklarında bulurlar. Kısaca viruslar canlı ortamlara muhtaç oldukları için zorunlu hücre içi paraziti olarak kabul edilirler.
NOT: Viroid ise protein tabakası bulunmayan, sadece infeksiyöz nükleik asitten (tek iplikçik, sirküler RNA) ibaret olan yapılardır. Viroidler şu ana kadar sadece bitkilerde saptanmıştır.
Virus ve Bakteri Arasındaki Farklar…
- Viruslar bakterilere oranla çok daha fazla küçük mikroorganizmalardır. Bir virus 300 nm’den küçükken; her hangi bir bakteri 300 nm’den daha büyüktür. Dolayısıyla bakteriler ışık mikroskobunda görünebilirlerken; viruslar ışık mikroskobunda görünemezler.
- Bakteriler canlı, cansız her ortamda üreyebilirler. Viruslar ise canlı ortamlar dışında metabolik faaliyetlerini durdurarak virion haline geçerler.
- Viruslar DNA ve RNA genetik materyallerinden sadece birini bulundururlar. Bakteriler ise iki genetik materyale de sahiptirler.
- Viruslar genel bir metabolizmaya sahip olmadıkları için antibiyotikler etkili olamazlar. Bakteriler ise canlılık belirtisi olan metabolizmaya sahip oldukları için antibiyotiklere karşı duyarlılık gösterirler.
NOT: Bazı bakteriler (mikoplazma, riketsiya ve klamidya) boyutları yönünden viruslara yakın bir durumdadır. Bunlardan mikoplazmalar hariç riketsiyalar ve klamidyalar sadece canlı ortamlarda üreyebilmektedir. Bu özelliklerinin dışında üç cinse ait diğer özellikler tam bir bakteri karakterindedir. Bu nedenle de bakteriler arasında sınıflandırılmaktadır.
Author: Dr. Haluk Ömer
Pet Dünyası Veteriner Kliniği
