Ataları olan dinozorlarla büyük benzerlikler göstermekle beraber ağır yaşam koşullarına gösterdikleri dayanıklıkla dikkati çeken canlılardır. Ancak yine de evlerimizde beslediğimiz bu canlıların doğa koşullarından mümkün oldukça uzaklaştırmamak en azından doğala en yakın koşulları sağlamak gerekmektedir.
Bu bölümde sürüngelere ev ortamında en uygun nasıl bakmak gerektiği konusunda sizleri bilgilendirmek istedik.
6 olmazsa olmaz;
Sürüngenlerin yaşam alanlarında dikkat edilmesi gereken belli başlı noktalar vardır.
Bunlar;
- Işık,UV
- Ağaç ya da benzeri bir sığınak
- Altlık
- Isı kaynağı
- Beslenme bölgesi
- Nem
Bu noktaları açacak olursak:
- Işık: Sürüngenlerin metabolizmaları için gerekli olan bir diğer unsur da “Ultra Viole” yani “Mor Ötesi” ışınlardır. Bu vücut fizyolojileri için olmazsa olmaz unsurlardan birisidir. Güneş ışınları malesef ev ortamında herzaman yeterli olmamaktadır. Hem bulunduğunuz evin sürekli güneş alma olasılığının düşük oluşu hem de doğal ikliminin dışında yaşayan bu hayvanların tüm gün ışık alsa bile doğru açı ile gelmeyen güneş ışınlarından çok da fazla UV alması mümkün olamayacaktır. UV eksikliği nedeniyle kemik ve metabolizma hastalıkları ile karşılaşabilirsiniz.
- Ağaç ya da benzeri bir sığınak: Barınakta bulundurulacak olan ağaç taş gibi maddeler hayvanın tırmanma ve sürtünerek derisini değiştirme ihtiyacı için gereklidir. Bunun için eğer hayvanınız tırmanan bir tür ise ağaç parçasını dikey olarak koymanız onu daha mutlu kılacaktır. Eğer yılan gibi yerde yaşayan bir hayvanınız varsa bu ağaç parçasının yatay durması ve mümkünse çok dallı ve sağlam bir ağaç olması daha faydalı olacaktır. Ayrıca taş ve kaya parçaları da bu amaçla yardımcı olarak eklenmelidir. Çok ufak taşların yutulabileceğini aklınızdan çıkarmayın.
- Altlık: Sürüngeninizin sağlığını korumak için uygun bir altlık seçmeniz gereklidir. Yılanlar için gazete parçaları, talaş, kum uygundur. Ancak 45 cm’den küçük yılanları beslerken altlığı da yutabileceklerini unutmayınız. Bunun için beslerken gazete kağıdı üzerinde çalışmanız yeterli olur. Diğer sürüngenleriniz için kum ve çakıl uygundur.
- Isı Kaynağı: Sürüngenler metabolizma olarak soğuk kanlı canlılardır ve dış ortamın sıcaklığı ile kendi sıcaklıkları doğrudan etkilidir. Memelilerin aksine iç sıcaklıklarını ayarlama kabiliyetinden yoksundurlar. Bu nedenle soğuk havalarda sürüngeninizin sıcaklık ihtiyacını karşılayabilecek bir kaynağa ihtiyacı vardır. Bu amaçla geliştirilmiş özel elektrikli ısıtıcı takılmış kaya benzeri ürünler mevcuttur. Ayrıca UV ihtiyacı için kullandığınız lamba da bu amaç için kısmen yardımcı olacaktır. Dikkat edilmesi gereken, bu sıcaklığın aşırı olmamasıdır. Zira sıklıkla karşılaşılan yanma olayları ile karşılaşabilirsiniz. Kaliteli bir ürün olduğundan emin olduktan sonra kullanmanız faydalı olacaktır. Ayrıca kablosunu iyice gizlediğinizden emin olun, sürüngeniniz merak edip kabloyu kemirmeye çalışabilir. En uygun sıcaklık tropik iklim hayvanları için 27-38 ºC dir. Ilıman bölge hayvanları için ise 20-35 ºC uygun olacaktır. Hayvanınızın sıcaklık ve ışık ihtiyacını kendisi belirleyebileceği şekilde sıcaklıkların farklı olduğu bölgeler yaratmanız onu daha mutlu ve sağlıklı kılar. Böylece arada soğuk bölgede kalarak kış dönemini yaşar ve bu şekilde üreme faliyetlerine daha etkili bir şekilde hazırlanır.
- Beslenme bölgesi : Altlık başlığı altında da belirttiğimiz gibi yemek yerken taş veya çakıl gibi maddeleri de yemelerini engellemek için beslenme ayrıca bir yerde yapılmalıdır. Büyük hayvanlarda bu risk daha az olsa da dikkatli bulunmanın faydalı olacağı düşüncesindeyiz.
- Nem : %35 ile %75 arasında tutulmalıdır. %35 altına düşen nem seviyelerinde derilerinde kuruma ve su kaybına bağlı ölümler görülebilir. %75 üzeri değerlerde de deride üreyen bakteri ve mantarlar çeşitli lokal veya sistemik hastalıklara neden olarak sağlığını bozar. Ayrıca suda yaşam alanları olan timsah gibi sürüngenler mutlaka tüm vücutlarını batırabilecekleri miktarda suya gereksinim duyarlar. Bukalemun gibi deri yoluyla su ihtiyacını karşıladıkları gibi su kabından da yalayarak su ihtiyacını giderebilirler. Bu konuda hayvanınızı tanımanız ve ihtiyacını nasıl gidermesi gerektiğini mutlaka öğreniniz.
Beslenme;
Sürüngeninizin ne ile ve ne sıklıkta beslendiğini bilmeniz çok önemlidir. Zira çoğu reptil etçildir ancak hasta sahipleri sebze ile besleyerek hastalanmalarına neden olurlar. Örneğin timsahlar yemek sonrası kan şeker seviyelerini bir haftaya yakın koruyabilmektedirler. Bu amaçla hayvanınızı aldığınız profesyonel evcil hayvan mağazasından bu konuda detaylı bilgi isteyin veya Veteriner Hekiminize danışın. Beslenmeleri için özel olarak hazırlanmış yemler bulunmaktadır ancak arada sırada doğal besinler vererek iç güdülerini tatmin edebilirsiniz.
Doğal besinler verirken bu ürünleri hazır temin etmiyorsanız, yani doğadan yakalayarak veriyorsanız, dondurup çözdürdükten sonra vermeniz yemdeki zararlı olabilecek parazitlerin ve yumurtaların donmasına ve gıdanın daha sağlıklı hale gelmesini sağlayacaktır.
Nerede Bakmalıyız;
Genel olarak beslediğimiz hayvanın yaşam ortamını bilmemiz ve ona en uygun ortamı sunmamız gerekmektedir. Sürüngenler Teraryum adı verilen kapalı ortamlarda bakılmaktadır. Bu büyük bir oda boyutundan küçük bir akvaryum boyutuna da indirgenebilir. Önemli olan hayvanın büyüklüğüne göre ortam değil hayvanın ihtiyacına göre ortam büyüklüğün belirlenmesidir. Bundan kasıt, çok hareketli olmasalarda sürüngenlerin avlanma, dinlenme ve güneşlenme gibi ihtiyaçları için farklı bölgelere ihtiyaç duymalarıdır. Geniş alanlarda yaşayan sürüngenler daha az strese maruz kalırlar ve bu şekilde yaşam kaliteleri de artmış olur.
Su kaplumbağaları ise ayrı bir sınıf olarak incelenir. Sıklıkla yapılan hata su kaplumbağasının boğulma tehlikesi düşüncesiyle sığ suda ve ufak plastik bir kutucukta beslenmesidir. Ancak isminden de anlaşılacağı üzere su ortamında kolaylıkla yaşayan bu canlılar su altında uzun süre kalabilirler hatta yüzeyden aldıkları yemi genellikle su altına çekerek yerler. Ancak arada sırada yüzeye çıkıp dinlenebilecekleri bir adacık oluşturmanız gereklidir. Sürekli yüzmek onu yoracak ve sağlığını bozacaktır.
Su kaplumbağaları ile ilgili bir diğer önemli husus ise yaşadıkları ortamın genişliğinin büyümelerine doğrudan ve hızlı bir şekilde etkimesidir. Zira hareket kabiliyetleri arttıkça daha çok gelişecek ve daha sağlıklı olacaklardır.
Teraryum temizliği;
Sürüngeninizin barındığı ortamın hijyeni son derece önemlidir. Bu amaçla mutlaka iyi havalanan ve düzenli temizliği yapılan bir yer bizim yaşam ortamımızda olduğu gibi onlar için de gereklidir. Altlık ya da suyunun belirli aralıklarla temizlenmesi ve dışkısının alınması gerekir. Bu amaçla su kaplumbağanızın suyunun bir dalgıç filtre ile düzenli temizlenmesi yeterlidir. Ayrıca ayda bir tüm teraryum’un temizlenmesi faydalı olacaktır. Bu amaçla bir su bardağı içme suyuna damlatacağınız yaklaşık on damla çamaşır suyu yeterlidir. Dikkat edin temizledikten sonra mutlaka duru su ile yıkayınız veya iyice siliniz ve havalandırınız. Kokusu onu rahatsız edebilir. Bu amaçla eski altlıktan bir parça ayırıp yeni altlığa eklemeniz onu evinde hissettirecektir.
Author: Dr. Haluk Ömer
Pet Dünyası Veteriner Kliniği
